Mijn wens… een proefdiervrije toekomst voor Vlaanderen!

Vlaams Parlementslid Gwenny De Vroe (Open Vld) pleit ervoor om alle krachten te bundelen in de zoektocht naar een proefdiervrije toekomst in Vlaanderen. De Vroe schreef daarvoor een conceptnota, die morgen (14/7) in het Vlaams Parlement wordt behandeld en een aanleiding moet vormen tot nieuwe en betere wetgeving.

Volgens Open Vld-parlementslid Gwenny De Vroe kan de combinatie van een maatschappelijke en politieke wens én de technologische vooruitgang dierproeven in de toekomst overbodig maken. Vandaag zijn dierproeven een emotioneel geladen thema. Testen op dieren om mensen (én dieren) te kunnen genezen is dan ook een complexe ethische aangelegenheid. Nagenoeg iedereen is het erover eens dat de ideale wereld dierproevenvrij is, maar de ideale wereld is ook vrij van ongeneeslijke ziektes. Een aantal mensen kiest ondubbelzinnig de kant van de dieren en verzet zich tegen elke vorm van dierproeven. Voor anderen primeert de medische kant: zieke mensen genezen krijgt voor hen zonder meer voorrang op het testen op dieren.

“Het is belangrijk dat we het gepolariseerde debat overstijgen. Dit kan enkel door op basis van objectieve feiten het gegeven dierproeven op een genuanceerde manier te benaderen. Van daaruit kunnen we zoeken naar ambitieuze maar haalbare beleidsinitiatieven met als doelstelling het aantal dierproeven effectief af te bouwen”, zegt De Vroe. “Vandaag geldt in de medische wereld het 3V-principe, gericht op het verminderen, vervangen en verfijnen van dierproeven. Ik pleit ervoor om dit uit te breiden tot een 4V-principe. De vierde V staat dan voor ‘verantwoordelijkheid’. Het is immers van fundamenteel belang dat elke actor binnen de sector zijn verantwoordelijkheid opneemt om ethisch correcte proeven uit te voeren met respect voor het dierenwelzijn.”

Vandaag stellen we volgende knelpunten vast:

• Het proefdiergebruik is in absolute termen de afgelopen twintig jaar nagenoeg constant gebleven. In 2019 werden er in Vlaanderen maar liefst 253.433 dierproeven uitgevoerd;

• De proportionele hoeveelheid onaangekondigde controles is gedaald: van 58% in 2013 naar 51% in 2017;

• Dierproeven zijn wel streng gereglementeerd, maar het grote publiek ervaart weinig transparantie over het gebruik van proefdieren;

• Er bestaan in Vlaanderen nauwelijks instrumenten om de transitie naar een proefdiervrije toekomst voor te bereiden. Er is nood aan:

o Financiële hefbomen/transitiebudget;
o Bestaande kennisinstellingen die inzetten op de ontwikkeling van alternatieve proefdiermodellen;
o Onderwijsinstellingen die aandacht besteden aan alternatieve methodes.

“Vlaanderen zou rond dierproeven constructief en oplossingsgericht moeten meedenken met de sector. Quota en deadlines opleggen lost het probleem niet op. Enerzijds is het uitgangspunt: goed luisteren naar en overleggen met de sector om na te gaan wat haalbaar is. Anderzijds moeten we de onderzoekscentra en laboratoria die een beroep doen op dierproeven duidelijk maken dat het geen vrijblijvende maar wel een ambitieuze oefening is. De overheid moet dus een regierol opnemen, maar de uiteindelijke oplossingen moeten bottom-up groeien”, aldus De Vroe.

In Nederland bestaat er bijvoorbeeld reeds enkele jaren een interessante dynamiek om te werken aan een proefdiervrije toekomst: Transitie Dierproefvrije Innovatie (TPI). Het is gestart als een uitdrukkelijk politiek voornemen én vraag naar een afbouwschema van dierproeven. Intussen is het echter uitgemond in een bottom-up verhaal. In Vlaanderen staat men nog niet zo ver. Maar de intenties zijn er wel. Zowel in het regeerakkoord als in de beleidsnota dierenwelzijn werd de ambitie geformuleerd om een rondetafel op te starten met de sector en een concreet actieplan uit te werken.

Met haar conceptnota in het Vlaams Parlement wil Gwenny De Vroe de Nederlandse best practices implementeren en gevolg geven aan de Vlaamse doelstellingen. Ze kijkt hiervoor in de richting van zes prioritaire werven:

• Neurologisch en kankeronderzoek
• Toxicologie
• Pijn tijdens proeven
• Transitiebevorderende instrumenten
• Internationale samenwerking
• Transparantie, onafhankelijkheid en controle

“Dierproeven hebben ontegensprekelijk mensenlevens verbeterd en proefdieronderzoek dat vandaag wordt uitgevoerd zal de levens van mensen binnen een aantal jaar ook weer verbeteren. De coronavaccins zijn hier het meest actuele en ingrijpende voorbeeld van. Maar dierproeven blijven wel onderwerp van discussie. Met deze conceptnota wil ik het gepolariseerde debat overstijgen en tot nieuwe en betere regelgeving komen”, besluit de Vlaams volksvertegenwoordiger. “Het uiteindelijke doel is om het aantal dierproeven te herleiden tot nul.”